πάρειμι

(I)

ΜΑ

1. παρέρχομαι, περνώ από κοντά («ὥσπερ οἱ δειλοὶ κύνες τοὺς μὲν παριόντας διώκοντες καὶ δάκνουσι», Ξεν.)

2. υπερτερώ, ξεπερνώ κάποιον (α. «ἐφάνη ἀνήρ... ὅς σε καὶ πάρεισι... πανουργίᾳ καὶ θράσει» — φάνηκε ο άνδρας που θα σέ πάψει και θα σέ ξεπεράσει στην πανουργία και στο θράσος», Αριστοφ.

β. «θεῑος λόγος πᾱσαν ἔννοιαν παριὼν ἀνθρωπίνην», Γρηγ. Ναζ.)

μσν.

απαγγέλλω («ὕμνον πάρειμι»)

αρχ.

1. βαδίζω παράπλευρα, ιδίως κατά μήκος παράταξης ή παραλίας

2. προχωρώ και μπαίνω ή ανεβαίνω κάπου («ἐς τὸ πρόσω παριέναι» — προχωρώ στο εσωτερικό τού σπιτιού)

3. προσέρχομαι, εμφανίζομαι, προχωρώ μπροστά («πάριτ' ἐς τὸ πρόσθεν»)

4. παρουσιάζομαι για να λάβω τον λόγο, ανεβαίνω στο βήμα για να μιλήσω («ἠρώτα μὲν ὁ κῆρυξ "τίς ἀγορεύειν βούλεται;", παρήει δ' οὐδείς», Αισχίν.)

5. μεταβαίνω από το ένα θέμα στο άλλο, αλλάζω θέμα

6. μεταφέρομαι από τον έναν στον άλλο («ἐκ τούτου σύνθημα παρῄει», Ξεν.)

7. (η μτχ. αρσ. πληθ. ενεστ.) οἱ παριόντες

οι ρήτορες, οι ομιλητές στην εκκλησία τού δήμου.

————————

(II)

ΜΑ [ειμί]

1. παρευρίσκομαι, είμαι παρών, είμαι μαζί με κάποιον ή κοντά σε κάποιον («ὁ Διδάσκαλος πάρεστι καὶ φωνεῑ σε», ΚΔ)

2. μένω, διαμένω ή παραμένω κοντά σε κάποιον

3. έχω έλθει, έχω φτάσει κάπου («ἐκ τῆς Κορίνθου πρέσβεις παρῆσαν ἐς τὴν Λακεδαίμονα», Θουκ.)

αρχ.

1. βρίσκομαι κοντά σε κάποιον για να τόν βοηθήσω («πλησίον παρῆσθα κινδύνων ἐμοί», Ευρ.)

2. υπάρχω, είμαι πρόχειρος ή εύκολος για χρήση («ὅση δύναμίς γε πάρεστιν»)

3. υφίσταμαι, υπάρχω πράγματι («ὡς παρεσομένου σφι τοῡ πολέμου»)

4. απρόσ. πάρεστί μοι

μού είναι εύκολο, εξαρτάται από μένα

5. το ουδ. εν. ως ουσ. τὸ παρόν και ιων. τ. παρεόν

α) η σημερινή μέρα ή η στιγμή που μιλούμε, η χρονική βαθμίδα γενικότερα που αντιδιαστέλλεται από το παρελθόν και το μέλλον

β) (σε απρόσ. έκφρ.) είναι δυνατόν («παρεὸν αὐτῷ βασιλέα γενέσθαι» — ενώ μπορούσε να γίνει βασιλιάς, Ηρόδ.)

γ) (ως επίρρ.) τώρα, τώρα ακριβώς

6. (το ουδ. πληθ. ως ουσ.) τὰ παρόντα και ιων. τ. παρεόντα

α) η παρούσα κατάσταση

β) ό,τι υπάρχει πρόχειρο («χαριζομένη παρεόντων» — δίνοντας απ' αυτά που είχε πρόχειρα, Ομ. Οδ.).